سویا در تغذیه زنبور عسل

سویا به دلیل جذابیت برای زنبور عسل‌، سهولت تهیه، قیمت مناسب و میزان پروتئین بالا در تهیه جیره غذایی برای زنبور عسل مورد استفاده زیادی دارد.

از نظر ویتامین‌های گروه B فقیر است به همین دلیل در هنگام تهیه جیره‌های پایه سویا همیشه از مخمر هم استفاده می‌شود. این محصول را می‌توان به تنهایی نیز استفاده کرد ولی معمولاً آن را به عنوان ماده خوراکی پایه در نظر گرفته و مواد دیگری با نسبت‌های کم به آن می‌افزایند. این محصول را به روشها و منظورهای مختلفی فرآوری می‌شود و محصولات مختلفی از آن بدست می‌آید.
انواع کنجاله سویا‌، انواع سویاهای مصرف انسانی با مقادیر مختلفی از پروتئین‌، دانه کامل سویا و… ولی تمام فرآورده‌های حاصل از این محصول ارزش برابری ندارند. حتی سویاهای کارخانه‌های مختلف با همدیگر فرق دارند. مثلاً کنجاله سویایی که چربی آن با استفاده از حلال گرفته شده است دارای بقایای هگزان می‌باشند که برای زنبور عسل سمی است. وقتی سویا در فرآیند تولید حرارت داده می‌شود‌، ممانعت کننده‌های آنزیم هضم کننده پروتئین آن از بین می‌رود. این مواد شیمیایی مانع از هضم پروتئین می‌شوند. از سوی دیگر اگر حرارت داده بیش از اندازه باشد پروتئین‌های سویا تخریب می‌شود. تازه بودن سویا مسئله مهمی است زیرا سویاهای کهنه برای زنبور عسل سمی است.

نباید بیشتر از ۶ ماه از تولید سویا گذشته باشد. در زیر درباره انواع سویا توضیح داده می شود:

کنجاله سویا که چربی آن با استفاده از حلال استخراج شده است:
بعد از این فرآیند کنجاله باقیمانده حاوی فقط ۱ درصد روغن خواهد بود‌، ولی ممکن است مقداری روغن استخراج شده مجدداً به کنجاله برگردانده شوند. اغلب سویاهای موجود در بازار از این نوع می‌باشد. دارای مقدار زیادی (۵۰ درصد) پروتئین بوده و یکی از ارزانترین مواد دخوراکی است‌. مشکل اصلی آن همانطور که ذکر شد دارا بودن بقایای هگزان است که برای زنبور عسل سمی است.

کنجاله سویا که چربی آن با استفاده از حلال استخراج نشده است:
برای از بین بردن مواد ضد تغذیه‌ای آن حرارت داده می‌شود. بسته به مقدار حرارت داده شده‌، پروتئین ممکن است تا حدی تخریب شده و از دسترس خارج شود. قبل از حرارت دادن چربی آن با فشار مکانیکی خارج می‌گردد. این تنها روش غیر شیمیایی برای تولید کنجاله سویای با پروتئین بالا می‌باشد. از نظر تغذیه‌ای کمترین مواد ضد تغذیه‌ای را دارد و از این نظر به کنجاله سویای روش حلالی ارجحیت دارد. این محصول دارای ۴ تا ۶ درصد چربی است که مطابق نیاز زنبور عسل است.

منبع : تغذیه تحریکی زنبور عسل (علمی، محسن )